Taksici MYK Belgesi Çalışma Kitapçığı
A1
Bölüm 1: Acil Durum, İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG)
Bu bölümde, taksi şoförleri olarak hem kendinizin hem de yolcularınızın güvenliğini sağlamak için bilmeniz gereken temel bilgileri bulacaksınız. İSG kuralları sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı için de hayati öneme sahiptir.
Öğrenme Çıktısı 1: Acil durum ve iş sağlığı ve güvenliği talimatlarını açıklama.
Başarım Ölçütü 1.1: İSG mevzuatı, prosedür ve talimatlarını açıklama.
- İSG Mevzuatı: Türkiye'de İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, her çalışanın güvenli bir ortamda çalışmasını güvence altına alır. Bu kanun, mesleki risklerin önlenmesi ve çalışanların sağlığının korunması için işverenlere ve çalışanlara çeşitli yükümlülükler getirir.
- İSG Prosedürleri ve Talimatları:
- Risk Değerlendirmesi: Çalışma ortamınızdaki potansiyel tehlikeleri (trafik kazaları, saldırı, araç arızaları vb.) belirlemek ve bunlara karşı önlemler almak.
- Kişisel Koruyucu Donanım (KKD): Gerekli durumlarda güvenlik yeleği, eldiven gibi ekipmanları kullanmak.
- Güvenli Sürüş Eğitimi: Yorgunluk, alkol ve ilaç kullanımı gibi sürüşü etkileyen faktörlerin farkında olmak ve güvenli sürüş tekniklerini uygulamak.
- İlk Yardım Eğitimi: Acil durumlarda temel ilk yardım müdahalesinde bulunabilecek bilgiye sahip olmak.
Başarım Ölçütü 1.2: Koruma ve acil durum müdahale ekipmanının kullanımını açıklama.
Aracınızda her an hazır bulunması gereken ekipmanlar şunlardır:
- İlk Yardım Çantası: İçindeki malzemelerin son kullanma tarihlerini kontrol edin. Kesikler, yanıklar ve diğer küçük yaralanmalar için temel malzemeler (sargı bezi, yara bandı, antiseptik vb.) bulundurun.
- Yangın Söndürücü: Küçük ve araç tipi yangın söndürücünün (örneğin, 1 kg'lık kuru kimyevi tozlu) nerede olduğunu ve nasıl kullanılacağını bilin. Düzenli olarak basınç göstergesini kontrol edin.
- Reflektörlü Yelek ve Üçgen İkaz İşareti: Aracınız arızalandığında veya kaza yaptığınızda, diğer sürücülerin sizi fark etmesi için bu ekipmanları kullanın. Yeleği giyin ve üçgeni yeterli mesafeye koyun.
Başarım Ölçütü 1.3: Acil durum müdahale prosedürlerini açıklama.
- Kaza veya Arıza Durumunda:
- Aracı güvenli bir şekilde kenara çekin.
- Dörtlü flaşörleri yakın.
- Reflektörlü yeleğinizi giyerek araçtan inin.
- Aracın önüne ve arkasına, yeterli mesafeye üçgen ikaz işaretlerini yerleştirin.
- Yaralı varsa hemen 112 Acil Yardım'ı arayın. Maddi hasarlı kaza durumunda ise trafik polisinden yardım isteyin veya anlaşmalı tutanak tutun.
- Yolcu ile Acil Durum: Yolcunun rahatsızlandığı veya bir saldırı durumuyla karşılaştığınızda sakinliğinizi koruyun. 112 Acil Yardım ve 155 Polis İmdat hatlarını arayarak durumu bildirin.
Bölüm 2: Çevre Güvenliği Önlemleri
Taksi şoförlüğü sadece yolcu taşımaktan ibaret değildir. Çevreye olan etkimizi azaltmak da önemli bir sorumluluktur.
Öğrenme Çıktısı 2: Çevre güvenlik önlemlerini açıklama.
Başarım Ölçütü 2.1: Çevre korumaya ilişkin alınan önlemleri açıklama.
- Atık Yönetimi: Araçta oluşan çöpleri (plastik şişeler, kağıtlar vb.) dışarı atmayın. Bu atıkları bir poşette toplayın ve uygun çöp kutularına veya geri dönüşüm noktalarına atın.
- Zararlı Atıklar: Motor yağı, akü gibi zararlı atıkları kesinlikle doğaya veya kanalizasyona dökmeyin. Bu atıkları yetkili toplama merkezlerine teslim edin.
Başarım Ölçütü 2.2: Doğal kaynakların daha az kullanımı için gerekli tedbirleri açıklama.
- Yakıt Tasarrufu:
- Ani hızlanma ve ani frenlemeden kaçının.
- Gereksiz yere rölantide çalışmayı önleyin.
- Lastik basınçlarını düzenli olarak kontrol edin. Doğru basınç, yakıt tüketimini azaltır.
- Klima kullanımını optimize edin. Gerekli olmadıkça çalıştırmayın veya en düşük seviyede tutun.
- Su ve Elektrik Tasarrufu:
- Araç yıkamada su israfını önleyen yöntemleri tercih edin (örneğin, oto yıkama istasyonları).
- Gereksiz far veya iç aydınlatma kullanımından kaçının.
Bölüm 3: Kalite ve Yolcu Memnuniyeti
Kaliteli hizmet, sadece bir taksiye binip inmekten fazlasıdır. Güvenli, konforlu ve saygılı bir deneyim sunmak, mesleğinizin en önemli parçasıdır.
Öğrenme Çıktısı 3: Kalite ve yolcu memnuniyeti uygulamalarını açıklama.
Başarım Ölçütü 3.1: Kaliteli hizmet ilke ve kuralları ile yolcu memnuniyetini sağlamak için alınabilecek tedbirleri açıklama.
- Profesyonel Davranış:
- Giyim ve Araç Temizliği: Temiz ve düzenli bir giyim tarzı, yolculara güven verir. Aracınızın iç ve dış temizliğine özen gösterin.
- İletişim: Yolcuya selam vererek karşılayın ve güler yüzlü olun. Kibar ve saygılı bir dil kullanın.
- Gizlilik: Yolcuların konuşmalarına kulak misafiri olmayın ve kişisel bilgilerini kimseyle paylaşmayın.
- Dürüstlük: Kısa mesafede dahi kuralına uygun hareket edin ve fazla ücret talep etmeyin.
- Güvenlik ve Konfor:
- Güvenli bir şekilde, trafik kurallarına uyarak sürün.
- Yolculuk sırasında gereksiz yere yüksek sesle müzik dinlemeyin. Yolcunun rahatsız olabileceği durumlarda müzik ayarını düşürün veya tamamen kapatın.
- Bagaj taşıma konusunda yolcuya yardımcı olun.
Başarım Ölçütü 3.2: Hata ve arızaların ortadan kaldırılmasına yönelik görevleri kapsamındaki işlemleri açıklama.
- Araç Bakımı: Aracınızın rutin bakımlarını aksatmayın. Motor yağı, fren sistemi, lastikler ve aydınlatma gibi kritik bileşenleri düzenli olarak kontrol edin.
- Hata Tespiti:
- Aracınızdan gelen sıra dışı seslere, kokulara veya uyarı ışıklarına dikkat edin.
- Küçük bir arıza fark ettiğinizde, yol güvenliğini tehlikeye atmadan en yakın tamirhaneye giderek sorunu giderin.
- İletişim ve Şeffaflık: Yolculuk sırasında bir sorun yaşanırsa, yolcuyu bilgilendirin. Örneğin, trafik sıkışıklığı nedeniyle gecikme yaşanıyorsa durumu açıklayın.
A2
Öğrenme Çıktısı 1: İş organizasyonu yapar.
Başarım Ölçütü 1.1: İş öncesi hazırlıkları açıklar.
İşe başlamadan önce, verimli ve sorunsuz bir gün geçirmek için bazı hazırlıklar yapmanız gerekir:
- Güncel bilgi kontrolü: Şehrin trafik durumunu, planlanan yol çalışmalarını, büyük etkinlikleri ve hava durumunu kontrol edin. Bu, en uygun rotaları belirlemenize yardımcı olur.
- Finansal hazırlık: Yolcuların ödemeleri için yeterli miktarda bozuk para ve küçük banknot bulundurun.
- Teknolojik hazırlık: Navigasyon uygulamalarınızın (Google Haritalar, Yandex Navigasyon vb.) güncel olduğundan emin olun. Taksicilik uygulamalarınız (örneğin, BiTaksi, Uber) aktif ve kullanıma hazır olmalıdır.
Başarım Ölçütü 1.2: Belge veya eşya kontrolü yapar.
- Araç belgeleri: Ruhsat, trafik sigortası poliçesi ve muayene belgesinin yanınızda olduğundan emin olun.
- Kişisel belgeler: Sürücü belgeniz ve taksi kimliğiniz (yaka kartı vb.) eksiksiz olmalıdır.
Öğrenme Çıktısı 2: Araç kontrolü yapar.
Güvenli bir yolculuk için aracınızın her zaman en iyi durumda olması gerekir.
Başarım Ölçütü 2.1: Araç içi ve dışı kontrollerini yapar.
- Dış kontrol: Aracın dış yüzeyinde hasar, çizik veya ezik olup olmadığını kontrol edin. Tüm kapıların ve camların düzgün çalıştığından emin olun.
- İç kontrol: Aracın içini temiz ve düzenli tutun. Koltukların, emniyet kemerlerinin ve aydınlatmaların çalışır durumda olduğunu kontrol edin. Kayıp eşyaların olup olmadığına bakın.
Başarım Ölçütü 2.2: Lastik kontrolü yapar.
- Lastik basıncı: Lastiklerinizi doğru basınçta şişirdiğinizden emin olun. Yanlış basınç, yakıt tüketimini artırır ve sürüş güvenliğini olumsuz etkiler.
- Diş derinliği: Lastiklerin diş derinliğini kontrol edin. Yasal sınırlardan daha az diş derinliğine sahip lastikler, yol tutuşunu azaltır.
- Hasar kontrolü: Lastiklerin yanaklarında veya sırtında yarık, patlak veya yıpranma gibi herhangi bir hasar olup olmadığını gözle kontrol edin.
Başarım Ölçütü 2.3: Aracın fonksiyonel kontrollerini yapar.
- Yakıt ve sıvı seviyeleri: Yakıt, motor yağı, silecek suyu ve fren hidroliği seviyelerini kontrol edin.
- Frenler: Fren pedalının tepkisi normal mi? Frenlerden olağandışı bir ses geliyor mu?
- Aydınlatma: Ön ve arka farların, sinyallerin ve fren lambalarının sorunsuz çalıştığından emin olun.
Öğrenme Çıktısı 3: Ulaşımı sağlar.
Bu, taksi şoförlüğünün temel görevidir. Her aşamada profesyonel ve güvenli bir hizmet sunmak esastır.
Başarım Ölçütü 3.1: Yolcuyu alır.
- Yolcuya kapıyı açmak gibi kibar jestlerde bulunun.
- Güler yüzle "Hoş geldiniz" diyerek kendinizi tanıtın ve gideceği yeri sorun.
Başarım Ölçütü 3.2: Ulaşım süresince yolcuyla ilişkileri yürütür.
- Yolcu ile saygılı bir iletişim kurun. Yolcu konuşmak istemiyorsa sessiz kalmaya özen gösterin.
- Gereksiz konuşmalardan kaçının. Politik, dini veya hassas konulardan bahsetmeyin.
- Yolculuk sırasında yolcuya konfor sağlamak için aracın sıcaklığını veya müziği ayarlamayı teklif edin.
Başarım Ölçütü 3.3: Sürüş işlemlerini yürütür.
- Trafik kurallarına titizlikle uyun.
- Yolculuk boyunca güvenli bir şekilde sürün, ani hızlanma veya frenlemeden kaçının.
- Yolculuk rotası hakkında yolcuyla iletişimde kalın. Örneğin, trafik nedeniyle farklı bir yol kullanmanız gerekirse bunu yolcuya bildirin.
Başarım Ölçütü 3.4: Ücret alır.
- Taksi taksimetresini kullanın ve ücreti şeffaf bir şekilde gösterin.
- Ödeme yöntemleri (nakit, kredi kartı, mobil ödeme) hakkında yolcuyu bilgilendirin.
- Para üstünü doğru bir şekilde verin.
Başarım Ölçütü 3.5: Yolcuyu indirir.
- Yolcuyu istediği noktaya güvenli bir şekilde indirin.
- Yolcunun tüm eşyalarını almasına yardımcı olun ve "İyi günler dilerim" gibi bir veda cümlesiyle yolculuğu sonlandırın.
Öğrenme Çıktısı 4: İş sağlığı ve güvenliği ve acil durum önlemlerini uygular.
Güvenlik, her zaman en yüksek önceliktir.
Başarım Ölçütü 4.1: Araçtaki koruma ve acil durum müdahale araçlarının uygun ve çalışır vaziyette olduğunu kontrol eder.
- İlk yardım çantası, yangın söndürücü, reflektörlü yelek ve üçgen ikaz işaretinin yerinde ve kullanıma hazır olduğundan emin olun.
- Bu ekipmanların periyodik kontrollerini yaparak son kullanma tarihlerini takip edin.
Başarım Ölçütü 4.2: Araca ait acil durum müdahale prosedürlerini uygular.
- Kaza veya arıza durumunda ne yapacağınızı net bir şekilde bilmelisiniz. (bkz: Bölüm 1, Başarım Ölçütü 1.3)
- Yolcunun rahatsızlandığı veya acil bir durum yaşandığında, sakin kalmalı ve öncelikle yetkililere haber vermelisiniz.