Servis Şoförü MYK Belgesi Çalışma Kitapçığı

A1

Öğrenme Çıktısı 1: Acil Durum ve İş Sağlığı ve Güvenliği

1.1: İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Mevzuatı ve Talimatları

Bu bölümde, güvenli bir çalışma ortamı sağlamak için uymanız gereken temel kuralları öğreneceksiniz.

• İSG Nedir? İş yerindeki olası tehlikeleri ve riskleri ortadan kaldırarak çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumayı amaçlayan bir dizi kural ve uygulamadır.
• Kanuni Sorumluluklar: Bir servis şoförü olarak, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre belirlenmiş olan kurallara uymakla yükümlüsünüz. İşvereniniz ise güvenli bir çalışma ortamı sağlamakla sorumludur.
• Temel İSG Kuralları:
  • Araç Kontrolü: Sefer öncesinde aracın lastik basıncı, fren sistemi, farlar, sinyaller gibi güvenlik donanımlarını kontrol edin.
  • Kişisel Koruyucu Donanım (KKD): İşvereniniz tarafından sağlanan koruyucu eldiven, yelek gibi ekipmanları kullanın.
  • Yangın Söndürücü: Aracınızda mutlaka uygun tip ve ebatta bir yangın söndürücü bulundurun ve kullanmayı öğrenin.
  • İlk Yardım Çantası: İlk yardım çantasının eksiksiz ve kolay ulaşılabilir bir yerde olduğundan emin olun.

Uygulama Alanı: İşyerinizdeki İSG panosundaki talimatları ve acil durum telefon numaralarını inceleyin.

1.2: Koruma ve Acil Durum Müdahale Ekipmanlarının Kullanımı

Acil durumlara hazırlıklı olmak, can ve mal güvenliği açısından hayati önem taşır.

• Yangın Söndürücü:
  • P.A.S.S. Yöntemi:
    • P (Pull - Çek): Emniyet pimini çekin.
    • A (Aim - Hedefle): Söndürücüyü yangının dibine doğru tutun.
    • S (Squeeze - Sık): Kolu sıkın.
    • S (Sweep - Süpür): Söndürücüyü yangının dibinde sağa sola süpürerek hareket ettirin.
• İlk Yardım Çantası: Kanama, bayılma gibi durumlarda kullanılacak sargı bezi, turnike, antiseptik mendil gibi malzemeleri tanıyın.
• Emniyet Çekici: Kaza anında camları kırmak için kullanılan bu aletin yerini mutlaka bilin.

Uygulama Alanı: Aracınızdaki yangın tüpünün son kullanma tarihini kontrol edin ve ilk yardım çantasının içindekilere göz atın.

1.3: Acil Durum Müdahale Prosedürleri

Ani gelişen olaylara doğru ve hızlı müdahale edebilmek için bu adımları izleyin.

1. Sakin Olun: Panik yapmak yerine durumu net bir şekilde değerlendirin.
2. Aracı Güvenli Bir Yere Çekin: Mümkünse aracı trafikten uzak, güvenli bir alana park edin.
3. Dörtlü Flaşörleri Yakın: Diğer sürücüleri uyarmak için dörtlü flaşörlerinizi açın.
4. Üçgen Reflektörleri Yerleştirin: Şehir içi yollarda 30 metre, şehirler arası yollarda 150 metre mesafeye üçgen reflektörleri koyun.
5. Yetkilileri Arayın: Durumun ciddiyetine göre 112 Acil Servis, 155 Polis veya 110 İtfaiye gibi numaraları arayarak yardım isteyin.
6. Yolcuları Tahliye Edin: Yolcuların güvenli bir şekilde araçtan uzaklaşmasını sağlayın.

Uygulama Alanı: Bir kaza senaryosunu zihninizde canlandırarak, acil durum prosedürlerini hangi sırayla uygulayacağınızı tekrarlayın.

Öğrenme Çıktısı 2: Çevre Güvenlik Önlemleri

2.1: Çevre Korumaya Yönelik Önlemler

Servis şoförlüğü mesleği, çevreye duyarlı olmayı gerektiren bir meslektir.

• Atık Yönetimi: Aracınızdan çıkan motor yağı, akü gibi tehlikeli atıkları rastgele atmayın. Bunları belirlenmiş toplama merkezlerine veya işvereninizin yönlendirdiği alanlara bırakın.
• Motor Bakımı: Düzenli motor bakımı yaptırarak egzoz emisyonlarını azaltın. Bakımsız araçlar daha fazla karbon salınımı yapar.
• Lastik Basıncı: Doğru lastik basıncı, yakıt tüketimini düşürür ve lastik ömrünü uzatır. Bu da doğal kaynakların daha verimli kullanılmasına yardımcı olur.

Uygulama Alanı: Servis aracınızın egzozundan çıkan dumanın rengini kontrol edin. Siyah duman, yakıtın tam yanmadığını ve çevreye daha fazla zarar verdiğini gösterir.

2.2: Doğal Kaynakların Daha Az Kullanımı

• Yakıt Tasarrufu: Hız sınırlarına uymak, ani hızlanma ve yavaşlamadan kaçınmak, trafikte gereksiz dur-kalk yapmamak yakıt tüketimini önemli ölçüde azaltır.
• Rölantide Çalıştırmama: Bekleme yaparken motoru rölantide uzun süre çalıştırmaktan kaçının. Bu, hem yakıt israfına hem de gereksiz karbon salınımına neden olur.
• Sürüş Teknikleri: İleri görüşlü sürüş teknikleri kullanarak gereksiz frenlemelerden kaçının. Böylece fren balatası gibi aşınan parçaların ömrü uzar.

Uygulama Alanı: Bir hafta boyunca yakıt tüketiminizi takip edin ve tasarruf sağlamak için neler yapabileceğinizi not alın.

Öğrenme Çıktısı 3: Kalite ve Yolcu Memnuniyeti

3.1: Kaliteli Hizmet ve Yolcu Memnuniyeti

Yolcular, güvenli ve konforlu bir yolculuk deneyimi bekler.

• İletişim Becerileri: Yolcularla kibar ve saygılı bir iletişim kurun. Güler yüzlü olmak, olası gerginlikleri önler.
• Zaman Yönetimi: Kalkış ve varış saatlerine sadık kalın. Gecikme durumunda yolcuları bilgilendirin.
• Araç Temizliği: Aracınızın iç ve dış temizliğine özen gösterin. Temiz bir araç, yolcuların konforunu artırır.
• Güvenli Sürüş: Hız limitlerine uyun, riskli sollamalardan kaçının ve yolcuların emniyet kemerlerini taktıklarından emin olun.

Uygulama Alanı: Bir sonraki yolculuğunuzda, bir yolcuya "Günaydın" veya "Hoş geldiniz" diyerek yolculuk deneyimini nasıl etkilediğinizi gözlemleyin.

3.2: Hata ve Arızaların Ortadan Kaldırılması

Süreci aksatan hatalar, yolcu memnuniyetini düşürür.

• Araç Bakımı: Aracın rutin bakımlarını aksatmayın. Periyodik bakımlar, büyük arızaların önüne geçer.
• Basit Arıza Giderme: Lastik patlaması, akü bitmesi gibi basit sorunlara karşı hazırlıklı olun ve nasıl müdahale edeceğinizi öğrenin.
• Geri Bildirim: Yolcuların geri bildirimlerini dikkate alın. Klima çalışmıyorsa veya koltuk arızalıysa, bu sorunları en kısa sürede giderin.

Yol Planlaması: Trafik yoğunluğunu dikkate alarak alternatif güzergahlar belirleyin. Bu, gecikmeleri en aza indirir.