Mobilya Döşeme MYK Belgesi Çalışma Kitapçığı
A1
Ders 1: İSG ve Çevre Koruma
Mobilya döşemeciliği, yaratıcılık ve el becerisi gerektiren bir meslektir. Ancak bu süreçte doğru önlemler alınmadığında sağlık ve güvenlik riskleri ortaya çıkabilir.
Başarım Ölçütü 1.1: Tehlike, Riskler ve İSG Önlemleri
- Kesici ve Delici Aletler: Döşemecilikte makas, maket bıçağı, zımba tabancası ve iğneler sıkça kullanılır. Bu aletler kesiklere, batmalara ve ezilmelere neden olabilir. Bu nedenle, çalışırken daima koruyucu eldiven kullanın ve aletleri dikkatli bir şekilde saklayın.
- Kimyasallar: Yapıştırıcı, temizleyici ve boya gibi kimyasallar solunum yolu rahatsızlıklarına ve cilt alerjilerine yol açabilir. Bu tür maddelerle çalışırken atölyenin iyi havalandırıldığından emin olun ve solunum maskesi kullanın.
- Gürültü: Zımba tabancası, kompresör gibi aletler yoğun gürültüye neden olabilir. Uzun süreli gürültüye maruz kalmak işitme kaybına yol açabilir. Bu nedenle, çalışırken mutlaka kulaklık veya kulak tıkacı kullanın.
- Ergonomi: Uzun süre aynı pozisyonda oturmak veya eğilerek çalışmak, bel ve sırt ağrılarına neden olabilir. Çalışma masanızın ve sandalyenizin ergonomik olduğundan emin olun ve düzenli aralıklarla mola vererek esneme hareketleri yapın.
Başarım Ölçütü 1.2: Acil Durumlar ve Önlemler
- Yangın: Atölyedeki kumaş, sünger ve yapıştırıcılar yangın riskini artırır. Olası bir yangına karşı, atölyenizde yangın tüpü bulundurun ve nasıl kullanılacağını öğrenin. Yangın anında panik yapmadan itfaiyeyi (112) arayın ve güvenli bir şekilde alanı terk edin.
- Yaralanma: Bir kesik veya batma durumunda, hemen kanamayı durdurmak için ilk yardım çantasındaki malzemeleri kullanın. Ciddi yaralanmalarda hemen 112'yi arayarak profesyonel yardım alın.
Başarım Ölçütü 1.3: Çevre Korumaya Yönelik Önlemler
- Atık Yönetimi: Kumaş artıkları, sünger parçaları, boş yapıştırıcı tüpleri gibi atıkları türlerine göre ayırın. Kimyasal atıkları, doğaya zarar vermeden bertaraf etmek için lisanslı atık firmalarına teslim edin.
- Malzeme Kullanımı: Kumaş ve sünger gibi malzemeleri en verimli şekilde kullanmaya özen gösterin. Bu, hem israfı önler hem de maliyetlerinizi düşürür.
Ders 2: İş Organizasyonu ve Mesleki Gelişim
Bir döşemecinin başarısı, sadece el becerisiyle değil, aynı zamanda işi doğru organize etme ve kendini sürekli geliştirme yeteneğiyle de ölçülür.
Başarım Ölçütü 2.1: İş Planlaması ve Kayıt Tutma
- Proje Yönetimi: Her döşeme işine başlamadan önce detaylı bir plan yapın. Bu plan; kullanılacak malzemeleri, gerekli süreyi ve maliyetleri içermelidir.
- Envanter Yönetimi: Hangi kumaştan, ne kadar süngerden ve ne kadar bağlantı elemanından stoğunuz olduğunu takip edin. Bu, malzeme israfını önler ve siparişlerin zamanında tamamlanmasını sağlar.
- Kayıt Tutma: Tamamlanan projelerin, kullanılan malzemelerin ve harcanan sürenin kayıtlarını tutun. Bu kayıtlar, gelecekte benzer projelerin maliyetini ve süresini daha doğru tahmin etmenize yardımcı olur.
Başarım Ölçütü 2.2: Mesleki Gelişim ve Verimlilik
- Sürekli Eğitim: Yeni döşeme teknikleri, yeni malzemeler ve trendler hakkında güncel kalmak için seminerlere ve atölyelere katılın.
- Yenilikçi Teknikler: Döşemecilikte kullanılan yeni yöntem ve teknolojileri öğrenmek, üretim sürecinizi hızlandırabilir ve ürün kalitenizi artırabilir.
- Kalite Kontrol: Üretim sürecinin her aşamasında kalite kontrolü yapın. Dikişlerden, dolgu malzemesinin yerleşimine kadar her adımda olası hataları belirleyin ve düzeltin. Bu, son ürünün kalitesini garanti altına alır.
- Müşteri Geri Bildirimi: Müşterilerinizden gelen geri bildirimleri dikkate alın. Beğenilen ve beğenilmeyen yönleri analiz ederek, hizmetlerinizi sürekli olarak iyileştirin.
A2
Ders 1: Yüz ve Astar Hazırlığı
Yüzey ve astarın doğru hazırlanması, döşemecilikte hem estetik hem de dayanıklılık açısından kritik bir adımdır.
Başarım Ölçütü 1.1: Malzeme, Makine ve Alet Hazırlığı
- Malzemeler: Kullanılacak kumaş, astar, tela, iplik gibi malzemelerin kalitesini ve renk uyumunu kontrol edin. Müşteri siparişine ve projenin gerekliliklerine uygun malzemeleri seçin.
- Makine ve Aletler: Kesim motoru, dikiş makinesi, kumaş kesim masası, makas, mezura, kalem gibi tüm alet ve makinelerin hazır ve çalışır durumda olduğundan emin olun. Özellikle dikiş makinesinin iplik gerginliğini ve ayarlarını kontrol edin.
Başarım Ölçütü 1.2: Yüz ve Astar Hazırlığı
- Kalıp ve Ölçüm: Mobilyanın iskeletine veya mevcut döşemeye uygun olarak kalıpları hazırlayın. Ölçüleri hassas bir şekilde alın.
- Kesim: Kalıplara göre kumaşı ve astarı kesim motoru veya makasla dikkatlice kesin. Kesim sırasında kumaşın kaymamasına özen gösterin.
- Dikiş: Kesilen yüz ve astar parçalarını, dikiş makinesini kullanarak birleştirin. Dikişlerin düzgün ve sağlam olduğundan emin olun. Gerekli durumlarda tela veya dolgu malzemelerini dikiş arasına yerleştirin.
Başarım Ölçütü 1.3: İş Bitiminde Temizlik
- Makine ve Alet Temizliği: Dikiş makinesinin iplik haznesini temizleyin ve kesim motorunun ağzını kontrol edin. Kullanılan tüm aletleri temizleyip yerlerine kaldırın.
- Alan Temizliği: Çalışma masasını ve alanı kumaş artıklarından ve ipliklerden temizleyin. Düzenli bir çalışma ortamı, verimliliği artırır ve kaza riskini azaltır.
Ders 2: Minder ve Yastık Yapımı
Mobilya döşemeciliğinde minder ve yastıkların kalitesi, ürünün konforu ve son görünümü için hayati önem taşır.
Başarım Ölçütü 2.1: Malzeme, Makine ve Alet Hazırlığı
- Malzemeler: Yastık veya minder için gerekli olan sünger, elyaf, kuş tüyü gibi dolgu malzemelerini ve dış kılıf için kullanılacak kumaşı hazırlayın.
- Makine ve Aletler: Kesim motoru, dikiş makinesi, fermuar takma aparatı, makas, mezura gibi tüm ekipmanların hazır olduğundan emin olun.
Başarım Ölçütü 2.2: Minder ve Yastık Yapımı
- Dolgu Kesimi: Minder veya yastığın boyutlarına uygun olarak sünger veya elyafı kesim motoruyla kesin.
- Kılıf Dikimi: Hazırlanan kumaş parçalarını dikiş makinesinde dikerek kılıfı oluşturun. Bu aşamada fermuar veya düğme yerlerini belirleyin ve uygulayın.
- Dolgu ve Bitirme: Dikişi tamamlanan kılıfın içine dolgu malzemesini dikkatlice yerleştirin. Kılıfı kapatarak son halini verin. Dolgunun eşit şekilde dağıldığından emin olun.
Başarım Ölçütü 2.3: İş Bitiminde Temizlik
- Makine ve Alet Temizliği: Kullanılan tüm aletleri ve makineleri temizleyin. Özellikle dikiş makinesinde biriken iplik ve kumaş tozlarını giderin.
- Alan Temizliği: Çalışma alanını süpürün ve tüm malzeme artıklarını uygun atık kutularına boşaltın.
Ders 3: Kalite Gereklilikleri ve Hata Giderme
Kalite, müşteri memnuniyetinin en önemli göstergesidir. Üretim sürecindeki hataları en aza indirmek ve olası sorunları hızla çözmek önemlidir.
Başarım Ölçütü 3.1: Kalite Gereklilikleri
- Malzeme Kontrolü: Kumaşın deseni, rengi ve dokusu gibi özelliklerinin siparişe uygun olduğundan emin olun. Dolgu malzemesinin kalitesini ve sertliğini kontrol edin.
- Dikiş Kalitesi: Dikişlerin düzgün, sağlam ve eşit aralıklarla yapıldığını kontrol edin. Açık veya hatalı dikiş, ürünün ömrünü kısaltır.
- Son Kontrol: Ürünün son halini kontrol edin. Minderin veya yastığın şeklinin simetrik, dolgunun ise eşit dağılmış olduğundan emin olun.
Başarım Ölçütü 3.2: Hata ve Arıza Giderme
- Hata Tespiti: Üretim sırasında fark edilen hataları (yanlış kesim, hatalı dikiş, yırtık kumaş vb.) hemen tespit edin.
- Prosedür Uygulama: Tespit edilen hatayı gidermek için belirlenmiş prosedürlere uyun. Örneğin, hatalı kesilen bir parça için yeniden ölçüm yapıp kesim yapın veya hatalı dikilmiş bir dikişi söküp tekrar dikin.
- Makine Arızaları: Dikiş makinesi gibi aletlerde bir arıza durumunda, öncelikle makineyi kapatın ve talimatlara uygun şekilde arızayı gidermeye çalışın. Gerekirse teknik destek alın.
Ders 4: İSG ve Çevre Koruma
Çalışma ortamınızın güvenliğini sağlamak ve çevreye duyarlı olmak, profesyonel bir yaklaşımın olmazsa olmazıdır.
Başarım Ölçütü 4.1: Çevresel Risklerin Azaltılması
- Atık Yönetimi: Kumaş ve sünger artıkları, iplikler ve diğer atıkları türlerine göre ayırın. Bu atıkları geri dönüşüm veya uygun bertaraf yöntemleri için hazırlayın.
- Enerji Tasarrufu: Çalışma alanı aydınlatmasını ve makineleri kullanmadığınız zamanlarda kapatın.
Başarım Ölçütü 4.2: Güvenli Çalışma ve Kişisel Güvenlik
- Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE): İşin türüne göre (kesim, dikiş, yapıştırma) uygun KKE kullanın (gözlük, eldiven, maske vb.).
- Acil Durumlar: Çalışma alanınızda ilk yardım çantasının nerede olduğunu ve yangın çıkış yollarını bilin. Olası acil durumlarda panik yapmadan, belirlenmiş prosedürlere uyun.
B1
Ders 1: Levha ve Kolan Döşeme Süreci
Bu bölümde, levha ve kolan döşemesi için gerekli hazırlıklardan başlayarak uygulama ve temizlik adımlarını öğreneceksiniz.
Başarım Ölçütü 1.1: Şablon ve Kesim Listesi Hazırlığı
- Şablonlar: Döşeme yapılacak yüzeyin (levha veya kolan) ölçülerine uygun olarak kağıt veya karton şablonlar hazırlayın. Bu, kumaş kesiminde israfı önler ve kusursuz bir uyum sağlar.
- Kesim Listeleri: Her bir proje için kullanılacak kumaşların boyutlarını ve adetlerini içeren bir kesim listesi oluşturun. Bu liste, üretim sürecini daha düzenli hale getirir.
Başarım Ölçütü 1.2: Malzeme, Makine ve Alet Hazırlığı
- Malzemeler: Döşeme için gerekli kumaş, sünger, elyaf, yapıştırıcı, zımba telleri, çivi, iplik gibi malzemelerin tamamını hazırlayın. Malzemelerin kalitesini ve renk uyumunu kontrol edin.
- Makine ve Aletler: Kesim motoru, zımba tabancası, çekiç, makas, mezura, dikiş makinesi gibi tüm alet ve makinelerin hazır ve çalışır durumda olduğundan emin olun. Zımba tabancasının hava basıncını ve zımba tellerini kontrol edin.
Başarım Ölçütü 1.3: Levha Üzerine Döşeme
- Dolgu Yerleşimi: Levha yüzeyine sünger veya elyafı yerleştirin. Bu malzemelerin yüzeyi tamamen kapladığından ve eşit dağıldığından emin olun.
- Kumaş Germe: Hazırladığınız kumaşı levhanın üzerine yerleştirin. Kumaşı gerdirirken kırışıklık olmamasına ve desenlerin düzgün bir şekilde hizalandığına dikkat edin.
- Sabitleme: Kumaşı, zımba tabancası ile levhanın kenarlarına sabitleyin. Zımbaların eşit aralıklarla ve derinlemesine çakıldığına emin olun. Fazla kumaşı dikkatlice kesin.
Başarım Ölçütü 1.4: Kolan Üzerine Döşeme
- Dolgu Sarma: Kolan yüzeyini sünger veya elyaf ile sarın.
- Kumaş Germe: Hazırlanan kumaşı kolan üzerine yerleştirin ve kumaşı her yönden sıkıca gerdirin.
- Sabitleme: Kumaşı, zımba tabancası ile kolanın arka veya alt kısmına sabitleyin. Köşe kısımlarını estetik bir görünüm sağlayacak şekilde katlayın.
Başarım Ölçütü 1.5: İş Bitiminde Temizlik
- Makine ve Alet Temizliği: Kullanılan tüm aletleri ve makineleri temizleyin, zımba tabancasının haznesini boşaltın ve aletleri yerlerine kaldırın.
- Alan Temizliği: Çalışma masasını ve alanı kumaş artıklarından, ipliklerden ve zımba tellerinden temizleyin.
Ders 2: Kalite Kontrol ve Hata Giderme
Döşeme işlemlerinde kalite, müşteri memnuniyetinin en önemli göstergesidir.
Başarım Ölçütü 2.1: Kalite Gerekliliklerini Uygulama
- Malzeme Kontrolü: Kumaşın deseni, rengi ve dokusu gibi özelliklerinin siparişe uygun olduğundan emin olun.
- Dikiş Kalitesi: Eğer dikiş gerektiren bir işse, dikişlerin düzgün, sağlam ve eşit aralıklarla yapıldığını kontrol edin.
- Son Kontrol: Ürünün son halini kontrol edin. Döşemenin gergin, kırışıksız ve düzgün olduğunu, zımbaların görünür olmadığını kontrol edin.
Başarım Ölçütü 2.2: Hata ve Arıza Giderme
- Hata Tespiti: Üretim sırasında fark edilen hataları (kırışıklık, gevşek kumaş, yanlış kesim vb.) hemen tespit edin.
- Prosedür Uygulama: Tespit edilen hatayı gidermek için belirlenmiş prosedürlere uyun. Örneğin, kırışıklık varsa zımbaları söküp kumaşı tekrar gerdirin veya hatalı dikilmiş bir dikişi söküp tekrar dikin.
- Makine Arızaları: Zımba tabancası gibi aletlerde bir arıza durumunda, öncelikle aleti kapatın ve talimatlara uygun şekilde arızayı gidermeye çalışın. Gerekirse teknik destek alın.
Ders 3: İSG ve Çevre Koruma
Çalışma ortamınızın güvenliğini sağlamak ve çevreye duyarlı olmak, profesyonel bir yaklaşımın olmazsa olmazıdır.
Başarım Ölçütü 3.1: Çevresel Risklerin Azaltılması
- Atık Yönetimi: Kumaş ve sünger artıkları, iplikler ve diğer atıkları türlerine göre ayırın. Bu atıkları geri dönüşüm veya uygun bertaraf yöntemleri için hazırlayın.
- Enerji Tasarrufu: Çalışma alanı aydınlatmasını ve makineleri kullanmadığınız zamanlarda kapatın.
Başarım Ölçütü 3.2: Güvenli Çalışma ve Kişisel Güvenlik
- Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE): İşin türüne göre (kesim, döşeme, yapıştırma) uygun KKE kullanın (gözlük, eldiven, maske vb.).
- Acil Durumlar: Çalışma alanınızda ilk yardım çantasının nerede olduğunu ve yangın çıkış yollarını bilin. Olası acil durumlarda panik yapmadan, belirlenmiş prosedürlere uyun.
B2
Ders 1: Yay Üzerine Döşeme Süreci
Yay sistemleri, mobilyaların konforunu ve dayanıklılığını belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Bu bölümde, farklı yay sistemleri üzerine döşeme adımlarını öğreneceksiniz.
Başarım Ölçütü 1.1: Şablon ve Kesim Listesi Hazırlığı
- Şablonlar: Döşeme yapılacak mobilyanın ölçülerine uygun olarak kağıt veya karton şablonlar hazırlayın. Bu, kumaş ve sünger kesiminde israfı önler ve kusursuz bir uyum sağlar.
- Kesim Listeleri: Her bir proje için kullanılacak kumaş, sünger ve elyafın boyutlarını ve adetlerini içeren bir kesim listesi oluşturun. Bu liste, üretim sürecini daha düzenli hale getirir.
Başarım Ölçütü 1.2: Malzeme, Makine ve Alet Hazırlığı
- Malzemeler: Döşeme için gerekli kumaş, sünger, elyaf, yapıştırıcı, zımba telleri, çivi, iplik, zikzak yay, helezoni yay ve yay bağlantı aparatları gibi malzemelerin tamamını hazırlayın. Malzemelerin kalitesini kontrol edin.
- Makine ve Aletler: Kesim motoru, zımba tabancası, çekiç, makas, mezura gibi tüm alet ve makinelerin hazır ve çalışır durumda olduğundan emin olun. Zımba tabancasının hava basıncını ve zımba tellerini kontrol edin.
Başarım Ölçütü 1.3: Zikzak Yaylı Döşeme
- Zikzak Yay Montajı: Mobilya iskeletindeki oluklara zikzak yayları eşit aralıklarla yerleştirin ve uygun vidalarla sabitleyin.
- Yay Üzeri Dolgu: Yayların üzerine sünger veya elyaf yerleştirin. Bu malzemelerin yüzeyi tamamen kapladığından ve eşit dağıldığından emin olun.
- Kumaş Germe ve Sabitleme: Hazırladığınız kumaşı yaylı sistemin üzerine gerdirin ve zımba tabancası ile iskelete sabitleyin. Kumaşın kırışıklık olmadan gerildiğinden emin olun.
Başarım Ölçütü 1.4: Helezoni Yay Sistemi Yapımı
- Yay Dizilimi: Helezoni yayları, mobilya iskeleti üzerine, yayların birbirine değmeyeceği ve eşit aralıklarla dizileceği şekilde yerleştirin.
- Yay Bağlantıları: Yayları, özel yay telleri veya ipliklerle birbirine bağlayın. Bağlantıların sağlam ve esnek olduğundan emin olun.
Başarım Ölçütü 1.5: Helezoni Yay Sistemi Üzerine Döşeme
- Dolgu Yerleşimi: Helezoni yay sisteminin üzerine jüt bez ve sonrasında sünger veya elyaf yerleştirin.
- Kumaş Germe ve Sabitleme: Hazırladığınız kumaşı yaylı sistemin üzerine gerdirin ve zımba tabancası ile iskelete sabitleyin. Kumaşın her yönden eşit gerginlikte olduğuna dikkat edin.
Başarım Ölçütü 1.6: İş Bitiminde Temizlik
- Makine ve Alet Temizliği: Kullanılan tüm aletleri ve makineleri temizleyin, zımba tabancasının haznesini boşaltın ve aletleri yerlerine kaldırın.
- Alan Temizliği: Çalışma masasını ve alanı kumaş artıklarından, ipliklerden ve zımba tellerinden temizleyin.
Ders 2: Kalite Kontrol ve Hata Giderme
Döşeme işlemlerinde kalite, müşteri memnuniyetinin en önemli göstergesidir. Ürününüzün hem konforlu hem de dayanıklı olmasını sağlamak için kalite standartlarına uymak esastır.
Başarım Ölçütü 2.1: Kalite Gerekliliklerini Uygulama
- Malzeme Kontrolü: Yay sistemlerinin, kumaşın ve dolgu malzemelerinin kalitesini kontrol edin. Düşük kaliteli malzemeler ürünün ömrünü kısaltır.
- Yay Sistemi Kontrolü: Yay sisteminin esnekliğini ve dayanıklılığını kontrol edin. Yayların eşit şekilde gerildiğinden emin olun.
- Döşeme Kontrolü: Döşemenin gergin, kırışıksız ve düzgün olduğunu, zımbaların ise görünür olmadığını kontrol edin.
Başarım Ölçütü 2.2: Hata ve Arıza Giderme
- Hata Tespiti: Üretim sırasında fark edilen hataları (kırışıklık, gevşek kumaş, zayıf yay sistemi vb.) hemen tespit edin.
- Prosedür Uygulama: Tespit edilen hatayı gidermek için belirlenmiş prosedürlere uyun. Örneğin, gevşek bir yay varsa zımbaları söküp yayı tekrar gerdirin.
- Makine Arızaları: Zımba tabancası gibi aletlerde bir arıza durumunda, öncelikle aleti kapatın ve talimatlara uygun şekilde arızayı gidermeye çalışın.
Ders 3: İSG ve Çevre Koruma
Çalışma ortamınızın güvenliğini sağlamak ve çevreye duyarlı olmak, profesyonel bir yaklaşımın olmazsa olmazıdır.
Başarım Ölçütü 3.1: Çevresel Risklerin Azaltılması
- Atık Yönetimi: Kumaş ve sünger artıkları, metal yay parçaları, iplikler ve diğer atıkları türlerine göre ayırın. Bu atıkları geri dönüşüm veya uygun bertaraf yöntemleri için hazırlayın.
- Enerji Tasarrufu: Çalışma alanı aydınlatmasını ve makineleri kullanmadığınız zamanlarda kapatın.
Başarım Ölçütü 3.2: Güvenli Çalışma ve Kişisel Güvenlik
- Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE): İşin türüne göre (kesim, döşeme, yapıştırma) uygun KKE kullanın (gözlük, eldiven, maske vb.). Özellikle yaylı sistemlerle çalışırken parmaklarınızı korumak için dikkatli olun.
Acil Durumlar: Çalışma alanınızda ilk yardım çantasının nerede olduğunu ve yangın çıkış yollarını bilin. Olası acil durumlarda panik yapmadan, belirlenmiş prosedürlere uyun.