Makine Montajcısı Seviye 3 MYK Belgesi Çalışma Kitapçığı

A1

Bölüm 1: İş Güvenliği ve Çevre Yönetimi

Bir makine montajcısı olarak, mekanik bilgiyi ve el becerisini bir araya getirerek bir ürünü tamamlıyorsunuz. Bu süreçte hem kendi güvenliğiniz hem de ürün kalitesi büyük önem taşıyor.

Öğrenme Kazanımı 1: İş sağlığı ve güvenliği ile çevre koruma önlemlerini açıklar.

• 1.1: İş sağlığı ve güvenliği konusundaki yasal ve işyerine ait kuralları tanımlar. Yasal olarak, Türkiye'de 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na uymak zorunludur. Bunun yanı sıra, her işyerinin montaj süreçlerine özel güvenlik kuralları bulunur. Bu kurallara uymak, kazaları önlemek ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak için esastır. İşinize uygun Kişisel Koruyucu Donanımları (KKD), her zaman eksiksiz kullanın.
• 1.2: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili risk etmenlerini azaltmayı açıklar. Makine montajı sırasında karşılaşılabilecek riskler ve önleyici tedbirler şunlardır:
  • Ergonomik Riskler: Ağır parçaları taşımak veya tekrarlayan hareketler yapmak. Bu riskleri azaltmak için kaldırma ekipmanlarını (vinç, lift) kullanın ve doğru kaldırma tekniklerini uygulayın.
  • Mekanik Riskler: Hareketli parçalar, sıkışma noktaları ve keskin kenarlar. Çalışma sırasında parçaları sabitleyin, doğru aletleri kullanın ve ellerinizi tehlikeli bölgelerden uzak tutun.
  • Kimyasal Riskler: Yağlar, yapıştırıcılar ve temizlik maddeleri. Bu maddeleri kullanırken uygun eldiven takın ve çalışma alanının iyi havalandırıldığından emin olun.
• 1.3: Tehlike durumunda uygulayacağı acil durum prosedürlerini açıklar. Bir tehlike anında öncelikle panik yapmadan durumu değerlendirin. Makineler veya alt montaj parçaları üzerinde çalışıyorsanız, parçayı sabitleyin ve güvenli hale getirin. Ardından, çevrenizi kontrol ederek olası tehlikeleri bertaraf edin ve en yakın acil durum butonuna veya ilk yardım birimine yönelin. Yaşanan olayı derhal amirinize bildirin.
• 1.4: Çevre koruma önlemlerini açıklar. Montaj sırasında oluşan metal artıkları, ambalaj malzemeleri veya kullanılmış yağ gibi atıkları türlerine göre ayrı ayrı toplayın. Geri dönüşüm için belirlenen kutuları kullanın. Kimyasal maddelerin çevreye dökülmesini veya kanalizasyona karışmasını engelleyin.

Bölüm 2: Kalite ve Hata Yönetimi

Öğrenme Kazanımı 2: İş süreçleri ve çalışma ortamı için kalite gerekliliklerini açıklar.

• 2.1: Kalite sağlamadaki tekniklerini açıklar. Kaliteli bir montaj, detaylara verilen önemle başlar.
  • Prosedür Takibi: Her montaj işlemi için belirlenen talimatlara ve teknik çizimlere harfiyen uyun.
  • Doğru Ölçüm: Parçaları birleştirmeden önce kumpas, mikrometre gibi kalibre edilmiş ölçüm aletleriyle boyutlarını ve toleranslarını kontrol edin.
  • Tork Kontrolü: Cıvata ve somun gibi bağlantı elemanlarını, belirtilen tork değerinde sıkmak için tork anahtarı kullanın. Gevşek veya aşırı sıkılmış bir bağlantı, ürünün performansını ciddi şekilde etkiler.
• 2.2: Çalışma sırasında saptanan hata ve arızaları sıralar. Montaj sırasında sıkça karşılaşılan hatalar şunlardır:
  • Yanlış parça kullanımı veya yanlış montaj sırası.
  • Cıvata veya somunların yanlış sıkılması (aşırı sıkma veya gevşek bırakma).
  • Parçaların yanlış hizalanması veya açılı montaj.
  • Yüzeylerde oluşan çizikler, ezikler veya kirlenmeler.
  • Gereksiz titreşim veya aşırı ses.

A2

Bölüm 1: İş Organizasyonu ve Raporlama

İş organizasyonu, bir projenin sorunsuz ve verimli ilerlemesi için temeldir. Başarılı bir montajcı, işe başlamadan önce tüm aşamaları planlar, gerekli hazırlıkları yapar ve süreci düzenli bir şekilde yönetir.

Öğrenme Kazanımı 1: İş organizasyonu çalışmalarına katkıda bulunur.

• 1.1: Belirtilen iş planına göre çalışmalarını yürütür. Size verilen iş emrini veya montaj planını dikkatlice inceleyin. Hangi adımların hangi sırayla yapılacağını, hangi parçaların kullanılacağını ve tahmini tamamlanma süresini belirleyin. Çalışmalarınızı bu plana sadık kalarak, düzenli bir şekilde ilerletin.
• 1.2: İş süreçlerinin kayıt işlemlerini yaparak rapor eder. Montaj işlemi sırasında karşılaştığınız sorunları, kullanılan parça kodlarını ve tamamlanma sürelerini kayıt altına alın. Bu kayıtlar, hem olası hataların takip edilmesini hem de gelecekteki iş süreçlerinin iyileştirilmesini sağlar.
• 1.3: Gerekli makine, donanım ve malzemeyi hazırlar. Montaja başlamadan önce, ihtiyaç duyacağınız tüm takım, ekipman ve malzemeyi (cıvata, somun, conta vb.) çalışma alanınıza getirin. Eksik parça veya araç, sürecin kesintiye uğramasına neden olur.
• 1.4: İş bitiminde donanım ve iş alanı temizliğini yapar. Montaj işlemi tamamlandıktan sonra, çalışma alanını temizleyin. Kullanılan tüm aletleri, boş kutuları ve atıkları toplayın. Düzenli bir çalışma ortamı, güvenliği artırır ve bir sonraki iş için zaman kazandırır.

Bölüm 2: Takım ve Aparat Yönetimi

Öğrenme Kazanımı 2: Takım ve aparatları hazırlar.

• 2.1: Montajda kullanılacak takım ve aparatları hazırlar. Montaj için gerekli olan anahtar, tornavida, tork anahtarı gibi el aletlerini ve aparatları (özel bağlama veya hizalama cihazları) hazırlayın. Takımların temiz ve işlevsel olduğundan emin olun.
• 2.2: Yetkisi dâhilindeki takım ve aparatların çalışabilirliğinin kontrolünü yapar. Kullandığınız aletlerin, özellikle tork anahtarları ve ölçü aletlerinin, doğru şekilde çalıştığından emin olun. Kalibrasyon kontrolü gerektiren aletlerin güncelliğini periyodik olarak kontrol edin. Arızalı veya yıpranmış bir aleti asla kullanmayın.

Bölüm 3: Parça ve Ünite Hazırlığı

Öğrenme Kazanımı 3: Ünite ve parçaları montaja hazır hale getirir.

• 3.1: Montajı yapılacak ünite ve parçaları kontrol eder. Montajdan önce, parçaların yüzeylerinde çizik, ezik, çatlak veya başka bir kusur olup olmadığını kontrol edin. Hasarlı parçaları hemen amirinize bildirin.
• 3.2: Ünite ve parçaların üzerinde montaj öncesi gerekli işlemleri yapar. Montaj öncesi parçaların üzerinde temizleme, yağlama veya çapak alma gibi işlemlerin yapılması gerekiyorsa, bu işlemleri montaja başlamadan önce tamamlayın.
• 3.3: Montajı yapılacak ünite ve parçaların montaj hattına taşır. Ağır veya hacimli parçaları taşımak için vinç, forklift veya transpalet gibi uygun ekipmanları kullanın. Taşıma sırasında parçalara zarar vermemeye özen gösterin.

Bölüm 4: Güvenlik, Çevre ve Kalite Uygulamaları

Öğrenme Kazanımı 4: İSG, çevre ve kalite gerekliliklerini uygular.

• 4.1: Gerçekleştirdiği işlerde İSG kurallarını uygular. Montaj sırasında eldiven, güvenlik ayakkabısı ve gözlük gibi KKD’lerinizi kullanın. Elle kaldırma yaparken doğru kaldırma tekniklerini uygulayın. Kesici, delici veya sıkışma riski olan noktalara dikkat edin.
• 4.2: Gerçekleştirdiği işlerde çevre koruma önlemlerini uygular. Montajdan çıkan ambalajları ve atıkları türlerine göre ayırarak geri dönüşüm kutularına atın. Atık yağ veya kimyasal maddeleri çevreye zarar vermeden özel atık toplama alanlarına bırakın.
• 4.3: Gerçekleştirdiği işlerde kalite gerekliliklerini uygular. Her adımı, verilen talimatlara uygun olarak, doğru ve eksiksiz bir şekilde tamamlayın. Montajın sonunda görsel kontrol ve fonksiyonel testler yaparak ürünün kalitesini onaylayın.