Kuyumcu MYK Belgesi Çalışma Kitapçığı
A1
Ders 1: İş Sağlığı ve Güvenliği ile Çevre Koruma
Kuyumculuk, estetiğin ve değerin birleştiği bir meslektir. Ancak bu süreçte, hem çalışanların hem de çevrenin korunması büyük önem taşır.
Alt Öğrenme Kazanımı 1.1: Olası Tehlike ve Riskler
Kuyumculuk sektöründe karşılaşılabilecek riskler genellikle göz ardı edilebilir ancak dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır.
- Ergonomi: Vitrin düzenlemesi, uzun süre ayakta durma veya masa başında oturma gibi durumlar, bel ve sırt ağrılarına neden olabilir. Bu riskleri azaltmak için ergonomik çalışma koltukları kullanın ve düzenli aralıklarla mola vererek esneme hareketleri yapın.
- Kimyasal Maddeler: Temizlik veya parlatma işlemlerinde kullanılan kimyasallar, ciltte tahriş veya solunum yolu rahatsızlıklarına yol açabilir. Bu tür maddelerle çalışırken uygun eldiven ve maske kullanın.
- Kesici ve Delici Aletler: Tamir veya tasarım süreçlerinde kullanılan pens, keski gibi aletler yaralanmalara neden olabilir. Bu aletleri kullanırken dikkatli olun ve kesiklere karşı koruyucu önlemler alın.
- Elektrik Tehlikesi: Atölye veya mağaza içi elektrikli cihazlar (aydınlatma, alarmlar) arızalandığında elektrik çarpması riski oluşturabilir. Elektrik tesisatının düzenli kontrolünü yaptırın ve hasarlı kabloları hemen onarın.
Alt Öğrenme Kazanımı 1.2: Acil Durumlar ve Önlemler
Acil bir durumda doğru tepki vermek, hem can hem de mal kaybını önleyebilir.
- Hırsızlık ve Gasp: Müşteri gibi davranarak içeri giren şüpheli kişilere karşı her zaman dikkatli ve tetikte olun. Kasaların anahtar ve şifrelerini yetkisiz kişilerle paylaşmayın. Olası bir soygun durumunda panik alarmını çalıştırmak için belirlenmiş prosedürlere uyun.
- Yangın: Kuyumcu dükkanlarında yangın riski genellikle elektrik kaynaklıdır. Yangın tüpünün nerede olduğunu ve nasıl kullanılacağını öğrenin. Yangın alarmı çaldığında veya yangın çıktığında, öncelikli olarak güvenli bir şekilde mağazayı terk edin ve itfaiyeye (112) haber verin.
- Deprem: Deprem anında sakin kalmaya çalışın ve "Çök, Kapan, Tutun" ilkesini uygulayın. Vitrinler ve cam eşyalardan uzak durun. Sarsıntı bittikten sonra binayı güvenli bir şekilde terk edin.
Alt Öğrenme Kazanımı 1.3: Atık Yönetimi
Kuyumculuk faaliyetleri sırasında oluşan atıkları doğru bir şekilde yönetmek, çevreye olan sorumluluğunuzu gösterir.
- Atıkların Tasnifi:
- Değerli Atıklar: Altın ve gümüş tozları, artık parçalar gibi değerli atıkları ayrı biriktirin. Bunlar, geri dönüştürülebilir ve tekrar kullanıma sunulabilir.
- Kimyasal Atıklar: Cila ve temizlik için kullanılan kimyasalların atıklarını, doğaya zarar vermemeleri için özel kaplarda toplayın.
- Genel Atıklar: Geri dönüştürülebilir kağıt, karton gibi atıkları, diğer çöplerden ayrı biriktirin.
- Bertaraf Yöntemleri: Tehlikeli ve değerli atıkları, lisanslı ve yetkili atık toplama firmalarına teslim edin. Geri dönüştürülebilir atıkları ise ilgili belediye birimlerine verin.
Ders 2: Kalite ve İş Organizasyonu
Müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutmak ve iş süreçlerini verimli hale getirmek için kalite ve organizasyon esastır.
Alt Öğrenme Kazanımı 2.1: Kalite Gereklilikleri
- Ürün Kalitesi: Satışa sunduğunuz tüm ürünlerin (altın, gümüş, pırlanta vb.) ayar ve karat bilgilerinin doğru olduğundan emin olun. Ürünlerinizin sertifikalı olması, müşteri güvenini artırır.
- Hizmet Kalitesi: Müşterilere güler yüzlü, bilgilendirici ve profesyonel bir hizmet sunun. Ürünler hakkında doğru ve detaylı bilgi vererek, onların doğru kararlar vermesini sağlayın.
- Satış Sonrası Destek: Ürün satışından sonra da müşterilerinize destek olun. Garanti koşulları, bakım ve onarım hizmetleri gibi konularda net bilgiler verin.
Alt Öğrenme Kazanımı 2.2: Mağaza İçi İşlerin Organizasyonu
Bir kuyumcu mağazasında işler düzenli bir akış içinde yürütülmelidir.
- Stok Takibi: Mağaza içerisindeki tüm ürünlerin stoğunu düzenli olarak takip edin. Hangi ürünlerin daha çok talep gördüğünü belirleyin ve stoklarınızı buna göre güncelleyin.
- Vitrin Düzenlemesi: Vitrininiz, mağazanızın en önemli reklam alanıdır. Ürünleri çekici ve estetik bir şekilde sergileyin. Değerli ürünleri göz alıcı bir şekilde öne çıkarın ve vitrin aydınlatmasını doğru ayarlayın.
- Temizlik ve Bakım: Mağazanın ve ürünlerin sürekli temiz ve parlak olmasını sağlayın. Unutmayın, parlak bir ürün müşterinin dikkatini daha çok çeker.
- Personel Eğitimi: Mağazanızdaki tüm personelin, ürünler, İSG, müşteri hizmetleri ve satış teknikleri konularında yeterli bilgiye sahip olduğundan emin olun.
A2
Ders 1: Altın ve Gümüş Takı Alış-Satışı
Bir kuyumcu olarak, ürünleri doğru şekilde sergilemek, fiyatlandırmak ve satış sonrası müşteri ilişkilerini yönetmek başarının anahtarıdır.
Alt Öğrenme Kazanımı 1.1: Mağaza İçi Düzenleme
- Vitrin Düzenlemesi: Vitrininiz, mağazanızın en önemli reklam alanıdır. Ürünleri çekici ve estetik bir şekilde sergileyin. Değerli ürünleri öne çıkarın ve vitrin aydınlatmasını doğru kullanarak ürünlerin ışıltısını vurgulayın. Ürünleri türlerine göre (kolye, yüzük, küpe vb.) veya metaline göre (altın, gümüş) gruplandırın.
- Mağaza İçi Akış: Müşterilerin mağazada rahatça dolaşabilmesini sağlayın. En popüler ürünleri kolay ulaşılabilir yerlere yerleştirin.
Alt Öğrenme Kazanımı 1.2: Fiyatlandırma
- Ayarlara Göre Fiyatlandırma: Altın ürünleri 24, 22, 18 ve 14 ayar gibi farklı ayarlara sahiptir. Ürünün gramajını, işçilik maliyetini ve güncel altın fiyatını dikkate alarak doğru fiyatlandırma yapın.
- Gümüş Fiyatlandırması: Gümüş ürünlerde de gramaj ve işçilik maliyetini göz önünde bulundurun.
- Etiketleme: Ürünlerin fiyat ve gramaj bilgilerini içeren etiketleri şeffaf ve anlaşılır bir şekilde sergileyin.
Alt Öğrenme Kazanımı 1.3: Alış ve Satış Süreci
- Alış Süreci: Müşteriden altın veya gümüş alırken, ürünün ayarını (mihenk taşı ve asit testleri ile) ve gramajını doğru şekilde tespit edin. Güncel fiyatlar üzerinden adil bir fiyat belirleyin.
- Satış Süreci: Müşterilere ürünler hakkında doğru ve detaylı bilgi verin. Ürünün ayarını, taşlarının özelliklerini ve işçiliğini anlatın. Ödeme yöntemleri (nakit, kredi kartı vb.) konusunda müşteriyi bilgilendirin.
- Belgelendirme: Sattığınız ürünler için fatura veya garanti belgesi düzenleyin. Bu belgeler, hem sizin hem de müşterinin yasal haklarını korur.
Alt Öğrenme Kazanımı 1.4: Satış Sonrası Müşteri Hizmetleri
- Bakım ve Temizlik: Müşterilere, aldıkları ürünlerin bakımı hakkında bilgi verin. Gerekiyorsa ücretsiz temizlik hizmeti sunun.
- Garanti ve İade Koşulları: Ürünün garanti kapsamını ve iade koşullarını müşteriye açık bir şekilde anlatın.
Ders 2: Temel Bakım ve Onarım İşlemleri
Kuyumculuk sadece satış yapmakla kalmaz; aynı zamanda ürünlerin değerini korumak için temel bakım ve onarım hizmetleri de sunar.
Alt Öğrenme Kazanımı 2.1: Temel Bakım İşlemleri
- Temizlik: Altın ve gümüş takıları, özel temizleme solüsyonları veya yumuşak fırçalarla nazikçe temizleyin. Bu, ürünlerin parlaklığını geri kazanmasını sağlar.
- Parlatma: Gümüş ürünler zamanla kararabilir. Gümüş parlatma bezi veya özel solüsyonlar kullanarak ürünlerin ilk günkü ışıltısını geri getirin.
- Kontrol: Takıların kilit mekanizmalarını ve taşların yuvalarını düzenli olarak kontrol edin. Gevşek kilitleri veya taşları zamanında fark ederek kayıpları önleyebilirsiniz.
Alt Öğrenme Kazanımı 2.2: Temel Onarım İşlemleri
- Zincir Onarımı: Kopmuş bir zinciri, özel kaynak aletleri (lazer kaynak makinesi gibi) kullanarak dikkatlice birleştirin.
- Yüzük Küçültme/Büyütme: Yüzüğün ayarını bozmadan, yüzük boyutunu müşterinin parmağına uygun hale getirin. Bu işlem, dikkat ve hassasiyet gerektirir.
- Taş Montajı: Düşen bir taşı, uygun aletler kullanarak yuvasına sağlam bir şekilde yerleştirin.
Ders 3: İSG, Çevre ve Kalite Yönetimi
Başarılı bir kuyumculuk işletmesi, yasal ve etik standartlara uygun hareket eder.
Alt Öğrenme Kazanımı 3.1: İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG)
- Kimyasallarla Çalışma: Temizlik ve onarımda kullanılan kimyasallarla çalışırken eldiven, maske ve gözlük gibi kişisel koruyucu ekipman kullanın.
- Alet Kullanımı: Kesici ve delici aletleri kullanırken azami dikkat gösterin.
- Hırsızlık Önlemleri: Hırsızlık ve gasp durumlarına karşı alarm sistemleri ve kamera sistemleri kurun. Kasaları güvenli bir şekilde saklayın.
Alt Öğrenme Kazanımı 3.2: Çevre Koruma
- Değerli Atık Yönetimi: Atölyede oluşan altın ve gümüş tozları gibi değerli atıkları ayrı kaplarda biriktirerek geri dönüşüme gönderin.
- Kimyasal Atık Yönetimi: Temizlik solüsyonlarının atıklarını çevreye zarar vermeden bertaraf etmek için lisanslı firmalarla çalışın.
Alt Öğrenme Kazanımı 3.3: Kalite Yönetimi
- Sertifikasyon: Sattığınız pırlanta ve diğer değerli taşların sertifikalı olduğundan emin olun.
- Müşteri Geri Bildirimi: Müşteri memnuniyetini ölçmek için geri bildirim alın. Şikayetleri ve önerileri dikkate alarak hizmet kalitenizi sürekli iyileştirin.
- Doğruluk: Sattığınız her ürünün ayar, gram ve karat bilgilerini doğru bir şekilde sunun. Bu, müşterilerinizle aranızdaki güveni pekiştirir.
B1
Ders 1: Mücevher Takıların Tür ve Özellikleri
Mücevherler, sadece estetik objeler değil, aynı zamanda kullanılan malzemelerin özellikleri ve tasarımın inceliği ile değer kazanan sanatsal ürünlerdir.
Alt Öğrenme Kazanımı 1.1: Kullanılan Metal ve Taş Türleri
- Değerli Metaller:
- Altın: Ayarı, saflık derecesini (örneğin 24 ayar en saf halidir) belirtir. Altın, dayanıklılığını artırmak için bakır, gümüş, nikel gibi metallerle alaşım haline getirilir. Beyaz altın (paladyum veya nikel ile), rose altın (bakır ile) gibi farklı renkleri bulunur.
- Platin: Altından daha nadir ve daha dayanıklı bir metaldir. Parlak beyaz rengiyle bilinir ve kararma yapmaz. Genellikle pırlanta gibi değerli taşları sabitlemek için tercih edilir.
- Gümüş: Altına göre daha yumuşak ve daha uygun fiyatlıdır. Takı yapımında genellikle saf gümüş yerine daha dayanıklı olan Sterling Gümüş (yüzde 92.5 gümüş, yüzde 7.5 diğer metaller) kullanılır.
- Değerli Taşlar:
- Pırlanta (Elmas): En değerli ve en sert taştır. Değeri, 4C kuralına göre belirlenir: Carat (ağırlık), Color (renk), Clarity (berraklık) ve Cut (kesim).
- Yakut: Kırmızı renkli, değerli bir taştır.
- Zümrüt: Yeşil renkli, değerli bir taştır.
- Safir: Mavi başta olmak üzere birçok renkte bulunabilen değerli bir taştır.
Alt Öğrenme Kazanımı 1.2: Tasarım Özellikleri
- Kesim: Taşın şeklini ve parlaklığını belirleyen en önemli faktördür. En bilinen kesimler arasında yuvarlak, prenses, oval ve damla kesim bulunur.
- Montür (Tasarım): Taşın metale nasıl yerleştirildiğini ifade eder. Tırnaklı montür (taşın görünür olmasını sağlar) ve kanallı montür (taşların yan yana sıralanmasını sağlar) en sık kullanılan yöntemlerdir.
- İşçilik: Takının el işçiliği veya makine ile yapılışı, estetik değerini ve maliyetini etkiler. El işçiliği takılar genellikle benzersiz ve daha yüksek fiyatlıdır.
Ders 2: Mücevher Takı Alış-Satış İşlemleri
Başarılı bir mücevher satışı, ürün bilgisi ve müşteri ilişkilerinin birleşimidir.
Alt Öğrenme Kazanımı 2.1: Alış ve Satış Süreci
- Ürün Bilgisi: Müşteriye sunulan her ürün hakkında (metal türü, ayarı, taşların cinsi, karat değeri, kesimi) doğru ve detaylı bilgi verin.
- Sertifikasyon: Özellikle pırlanta gibi değerli taşların sertifikalarını müşteriye gösterin ve bu sertifikaların önemini açıklayın.
- Fiyatlandırma: Mücevherin değeri; kullanılan malzemenin (altın, pırlanta vb.) güncel piyasa fiyatı, ürünün gramajı ve işçilik maliyeti dikkate alınarak belirlenir. Bu bilgiyi müşteriye şeffaf bir şekilde aktarın.
- Alış Süreci: Müşteriden mücevher alırken, ürünün gerçekliğini, ayarını ve değerini doğru bir şekilde tespit edin. Gerekirse uzman desteği alın.
Alt Öğrenme Kazanımı 2.2: Satış Sonrası Hizmetler
- Garanti ve Bakım: Müşterinize sattığınız ürünün garanti koşulları ve düzenli bakım gerekliliği hakkında bilgi verin. Ücretsiz temizlik veya küçük onarımlar gibi hizmetler sunarak müşteri sadakatini artırın.
- İade ve Değişim: Ürün iade ve değişim süreçlerini açık ve net bir şekilde belirtin.
- Takip: Satış sonrası müşterilerinizle iletişimde kalarak, memnuniyetlerini sorgulayın ve potansiyel yeni talepleri belirleyin.
Ders 3: İSG, Çevre ve Kalite Yönetim Sistemi
Bir kuyumcu olarak, sadece ürünlerin değil, aynı zamanda çalışma süreçlerinin de yasal ve etik standartlara uygun olmasını sağlamanız gerekir.
Alt Öğrenme Kazanımı 3.1: İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG)
- Hırsızlık Önlemleri: Hırsızlık ve gasp durumlarına karşı güvenlik kameraları, alarm sistemleri ve panik butonları kurun. Değerli ürünleri kasa ve kasalı vitrinlerde saklayın. Mağaza kapı ve pencerelerinin güvenlik sistemlerini düzenli olarak kontrol edin.
- Ergonomi: Vitrin düzenlemesi ve uzun süreli masa başında çalışma gibi durumlarda, bel ve sırt ağrılarını önlemek için ergonomik çalışma ortamları oluşturun.
- Kimyasal Güvenliği: Temizlik veya parlatma işlemlerinde kullanılan kimyasallar için uygun eldiven, maske ve gözlük gibi kişisel koruyucu ekipmanları kullanın.
Alt Öğrenme Kazanımı 3.2: Çevre Koruma
- Atık Yönetimi: Değerli metal tozları gibi atıkları diğer çöplerden ayrı biriktirin ve geri dönüşüme gönderin.
- Kimyasal Atıkların Bertarafı: Temizlik solüsyonları gibi kimyasal atıkları çevreye zarar vermeden bertaraf etmek için lisanslı firmalarla çalışın.
Alt Öğrenme Kazanımı 3.3: Kalite Kuralları
- Doğruluk: Ürünlerin ayar, karat ve gram gibi bilgilerini müşteriye doğru bir şekilde aktarın. Yanlış veya eksik bilgi, güven kaybına neden olur.
- Sertifikasyon: Satılan ürünlerin sertifikalı ve yasal standartlara uygun olduğundan emin olun.
- Müşteri Geri Bildirimi: Müşteri memnuniyetini ölçmek için düzenli olarak geri bildirim alın. Müşteri şikayetlerini dikkatle dinleyin ve çözüm odaklı yaklaşımlar sergileyin.