Köprülü Vinç Operatörü MYK Belgesi Çalışma Kitapçığı
A1
Bölüm 1: İş Güvenliği, Çevre ve Kalite Gereklilikleri
Köprülü vinç operatörlüğü, ağır yüklerin kaldırılması ve taşınması gibi yüksek riskli operasyonları içerir. Bu nedenle, iş sağlığı ve güvenliği kurallarına harfiyen uymak hayati önem taşır. Bu bölümde, güvenliğinizi, çevreyi ve iş kalitesini korumak için bilmeniz gereken temel prensipler ele alınmaktadır.
Öğrenme Çıktısı 1: İş sağlığı ve güvenliği önlemlerini uygular.
Başarım Ölçütleri:
- 1.1: Yasal ve işyerine ait İSG kurallarını açıklar. Her şeyden önce, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nu ve işletmenizin belirlediği tüm özel kuralları bilmelisiniz. Bu kurallar, vinç operatörlerinin çalışma saatleri, zorunlu eğitimler, yetkilendirme prosedürleri ve vinç kullanım talimatları gibi konuları içerir. Yetkisiz kişilerin vinç kullanmasına asla izin vermeyin.
- 1.2: Vincin operasyonel risk etmenlerini azaltır. Vinç operasyonları sırasında ortaya çıkabilecek riskleri azaltmak için şunları yapmalısınız:
- KKD (Kişisel Koruyucu Donanım) Kullanımı: Her zaman baret, çelik burunlu ayakkabı, iş eldiveni ve yüksekte çalışma emniyet kemeri gibi uygun KKD'leri kullanın.
- Aşırı Yükleme: Vincin maksimum kaldırma kapasitesini asla aşmayın. Kapasite levhasındaki bilgileri düzenli olarak kontrol edin.
- Kör Noktalar: Vincin görüş açısının dışında kalan kör noktaları belirleyin. Bu noktalarda bir gözcüden yardım alın veya yaya trafiğini engelleyin.
- Sallanan Yükler: Yükü, ani hızlanma veya yavaşlamadan kaçınarak dengeli bir şekilde hareket ettirin. Sallanan yükler, ciddi kazalara yol açabilir.
- 1.3: Tehlike durumunda acil durum prosedürlerini uygular. Acil durumlar için hazırlıklı olmak, olası bir felaketi önleyebilir.
- Güç Kesintisi: Vinç operasyonu sırasında elektrik kesilirse, yükü askıda bırakmayın. Yükü mümkünse en yakın güvenli yere indirin ve kontrolü ele alın.
- Yangın: Vinç kabininde bir yangın çıkarsa, hemen vincin gücünü kesin, en yakın yangın söndürücüyü kullanarak müdahale edin. Yangın büyükse, derhal kabini terk edin ve acil durum ekiplerine haber verin.
- Yük Düşmesi: Yükün düşmesi durumunda, olay yerinden güvenli bir mesafeye çekilin ve derhal amirinize veya sorumlu birime haber verin. Olay bölgesine yaklaşmayın.
Öğrenme Çıktısı 2: Çevre ve kalite gerekliliklerine uyar.
Başarım Ölçütleri:
- 2.1: Çevresel riskleri azaltmak için önlemler alır. Vinç bakımı sırasında ortaya çıkabilecek atıklar (yağ, kimyasal madde, metal parçaları) çevre için risk oluşturabilir.
- Atık Yönetimi: Kullanılmış yağlar ve diğer kimyasal atıkları, belirlenmiş tehlikeli atık toplama bidonlarında biriktirin.
- Sıvı Dökülmeleri: Yağ veya hidrolik sıvıların dökülmesi durumunda hemen özel emici pedler kullanarak temizleyin.
- 2.2: Kalite gerekliliklerini uygular.
- Yük Hasarını Önleme: Yükü düzgün bir şekilde bağlayarak ve hassas hareketlerle taşıyarak, yükün ve çevresindeki malzemelerin hasar görmesini engelleyin.
- Doğru Prosedürler: Her kaldırma operasyonunda, işletmenin belirlediği standart prosedürlere uyun. Bu, tekrarlanabilir ve güvenilir bir iş akışı sağlar.
A2
Bölüm 2: Vinç Operasyonları ve Yük Elleçleme
Bu bölümde, bir köprülü vincin güvenli bir şekilde nasıl kullanılacağı anlatılmaktadır. Her adım, vinç, yük ve çevrenizdeki insanların güvenliğini en üst düzeyde tutmak amacıyla tasarlanmıştır.
Öğrenme Kazanımı 1: İSG, çevre ve kalite gereklerine uygun olarak çalışır.
- 1.1: Çalışmalarını iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uygun şekilde yürütür. Her zaman Kişisel Koruyucu Donanımlarınızı (KKD) kullanın. Yüksekte çalışma prosedürlerine uyun. Vincin kapasite sınırlarını aşmayın ve çalışma alanındaki insanlara karşı dikkatli olun.
- 1.2: Çalışmalarını çevre koruma kurallarına uygun şekilde yürütür. Bakım sırasında oluşan atık yağları ve diğer kimyasalları, işletmenizin belirlediği özel atık bidonlarında biriktirin. Hiçbir atığı çevreye rastgele bırakmayın.
- 1.3: Çalışmalarını kalite kurallarına uygun şekilde yürütür. Yükün ve çevresindeki ekipmanların hasar görmesini önlemek için tüm adımları titizlikle uygulayın. Yanlış bir hareketin maliyetli hasarlara yol açabileceğini unutmayın.
Öğrenme Kazanımı 2: Köprülü vinci kullanıma hazır hale getirir.
- 2.1: Vincin fiziki kontrollerini yapar.
- Operasyona başlamadan önce, vinç halatlarının ve kablolarının aşınma, kırılma veya deformasyon olup olmadığını kontrol edin.
- Kancaların, sapanların ve diğer kaldırma teçhizatlarının hasarlı olmadığını teyit edin.
- Vincin yürüyüş yollarında ve raylarında herhangi bir engel olup olmadığını gözlemleyin.
- 2.2: Vincin fonksiyonel kontrollerini yapar.
- Vinç kabininden kontrol kollarını kullanarak tüm hareketlerin (ileri-geri, sağa-sola, yukarı-aşağı) sorunsuz çalıştığını kontrol edin.
- Limit anahtarlarının (yükseklik ve ray sonu) doğru çalışıp çalışmadığını test edin.
- Acil stop butonunun işlevini yerine getirdiğini doğrulayın.
- Korna ve uyarı ışıklarının çalıştığından emin olun.
Öğrenme Kazanımı 3: Çalışma öncesi hazırlık işlemlerini yapar.
- 3.1: Elleçleme sahasını kontrol eder. Yükün kaldırılacağı ve indirileceği rotada herhangi bir engel, insan veya ekipman olmadığından emin olun. Gerekirse korna kullanarak uyarıda bulunun ve alanı güvence altına alın.
- 3.2: Yük hazırlığını yapar. Kaldırılacak yükün çevresini temizleyin ve yükün sapanlama için hazır olduğundan emin olun.
- 3.3: Yapılacak işe uygun iş ekipmanını belirler. Yükün ağırlığına, şekline ve cinsine uygun kaldırma teçhizatlarını (halat, zincir, bez sapan vb.) seçin.
- 3.4: Vinci konumlandırır. Vinç kancasını, yükün ağırlık merkezinin tam üzerine gelecek şekilde dikkatlice konumlandırın. Bu, yükün dengeli bir şekilde kalkmasını sağlar.
- 3.5: Yükü sapanlar. Yükü, seçtiğiniz sapanlar yardımıyla kancaya doğru şekilde bağlayın. Yükü dengede tutmak için sapanların eşit gerginlikte olduğundan emin olun.
Öğrenme Kazanımı 4: Yükü elleçler.
- 4.1: Yükü kaldırır. Yükü yerden sadece birkaç santimetre yukarı kaldırarak denge kontrolü yapın. Yükün sallanmadığından ve sapanların doğru pozisyonda olduğundan emin olun.
- 4.2: Yükü taşır. Yükü güvenli bir yükseklikte taşıyın. Ani hareketlerden kaçının ve yükün sallanmasını önlemek için kontrollü bir hızda ilerleyin.
- 4.3: Yükü indirir. Yükü indirme noktasına yavaşça ve hassas bir şekilde yaklaştırın. Yükü yerleştirmeden önce, altındaki alanın temiz ve uygun olduğundan emin olun.
- 4.4: İş bitiminde donanım ve iş alanı temizliğini yapar. Yükü indirdikten sonra sapanları yükten ayırın. Kullanılan teçhizatı temizleyerek ve hasar kontrolü yaparak belirlenen depolama alanına kaldırın. Çalışma alanını düzenli ve temiz bırakın.