Endüstriyel Boru Montajcısı MYK Belgesi Çalışma Kitapçığı

A1

Bölüm 1: Güvenlik, Çevre ve Kalite Standartları

Endüstriyel boru montajcılığı, yüksek riskli ve hassas bir meslektir. Yanlış yapılan bir işlem, ciddi kazalara, çevre felaketlerine veya üretim kayıplarına neden olabilir. Bu nedenle, işin her aşamasında güvenlik ve kalite kurallarına uymak hayati önem taşır.

Öğrenme Kazanımı 1: İş sağlığı ve güvenliği ile çevre koruma önlemlerini açıklar.

Alt Öğrenme Kazanımları:

• 1.1: İş sağlığı ve güvenliği konusundaki yasal ve işyerine ait kuralları sıralar.
  • 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na ve ilgili yönetmeliklere uymak zorunludur.
  • İşyerinizde uygulanan sıcak çalışma izni, kapalı alanda çalışma izni ve yüksekte çalışma izni gibi prosedürlere mutlaka uymalısınız.
  • Çalışma alanındaki tüm uyarı levhaları ve talimatlar takip edilmelidir.
• 1.2: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili risk etmenlerini azaltmayı açıklar.
  • Yüksekte Çalışma: Yüksekte çalışırken mutlaka emniyet kemeri kullanın ve kemerinizi sağlam bir noktaya bağlayın. Güvenli iskeleler ve platformlar kullanın.
  • Kapalı Alan Çalışması: Bir tank veya boru hattı gibi kapalı bir alana girmeden önce, yeterli havalandırmanın sağlandığından ve içeride zararlı gaz bulunmadığından emin olun. Gerekli durumlarda gaz ölçüm cihazları kullanın.
  • Ağır Kaldırma: Ağır boru veya ekipmanları taşırken vinç, caraskal veya hidrolik kaldırıcı gibi uygun ekipmanları kullanın. Yük kaldırma operasyonlarında kaldırma planlarına uyun.
  • Ateşli İşler (Kaynak, Kesme): Yakın çevrede yanıcı madde olmadığından emin olun ve yangın gözcüsü bulundurun.
• 1.3: Tehlike durumunda uygulayacağı acil durum prosedürlerini açıklar.
  • Yangın: Yangın alarmını çalıştırın ve mümkünse en yakın yangın söndürücüyle müdahale edin. Yangın büyükse, tahliye rotalarını izleyerek güvenli bir alana gidin.
  • Yaralanma: Bir yaralanma durumunda, olayı derhal amirinize bildirin ve ilk yardım ekibine haber verin.
  • Kimyasal Sızıntı: Bir boru hattındaki sızıntı durumunda, sızıntının kaynağını kapatın ve durumu hemen yetkililere bildirin.
• 1.4: Geri dönüşüm işlemlerini sıralar.
  • Metal Atıklar: Kesme işlemlerinden kalan metal boru ve hurda parçalarını, belirlenen hurda metal toplama alanına bırakın.
  • Ambalaj Atıkları: Boru ve ekipmanların ambalajlarını (plastik, karton) ilgili geri dönüşüm kutularına atın.
  • Tehlikeli Atıklar: Kullanılmış kaynak elektrotları, kimyasal atıklar ve benzeri tehlikeli maddeleri, özel olarak belirlenmiş tehlikeli atık konteynerlerinde toplayın.

Öğrenme Kazanımı 2: Kalite gerekliliklerini açıklar.

Alt Öğrenme Kazanımları:

• 2.1: İşe ait kalite gerekliliklerini ve teknik prosedürleri sıralar.
  • Teknik Çizimlere Uyum: İşin başında verilen teknik çizimleri ve proje planlarını dikkatle inceleyin.
  • Doğru Malzeme Kullanımı: Boru tipini, çapını ve bağlantı elemanlarını projenin gereksinimlerine göre seçin.
  • Hassas Ölçüm: Boru kesimlerinde ve montajında milimetrik hassasiyetle ölçüm yapın.
  • Doğru Montaj: Kaynak, diş açma veya flanşlama gibi bağlantı işlemlerini, belirlenen standartlara ve prosedürlere göre yapın.
• 2.2: Kalite konusunda yapması gereken raporlamayı açıklar.
  • İş Emri Formu: Yaptığınız her işi, kullanılan malzemeleri ve harcanan zamanı iş emri formuna detaylı olarak kaydedin.
  • Kontrol ve Test Raporları: Basınç testleri veya kaynak kontrolü gibi kalite kontrol işlemlerinin sonuçlarını ilgili formlara işleyin.
  • Uygunsuzluk Raporu: Proje sırasında bir sorun, eksiklik veya standartlara uymayan bir durum tespit ederseniz, bunu uygunsuzluk raporu ile yetkililere bildirin.

B1

Bölüm 2: Mekanik Boru Montajı ve Test Süreçleri

Bu bölümde, bir projede yer alan mekanik boru tesisatının nasıl kurulacağı ve güvenli bir şekilde nasıl test edileceği anlatılmaktadır. Her adım, projenin başarısı, işin kalitesi ve güvenliği için hayati önem taşır.

Öğrenme Çıktısı 1: Mekanik boru tesisatı için ön hazırlık yapar.

• 1.1: Projede belirtilen sembol veya şekilleri açıklar. Bir montaj işlemine başlamadan önce, projenin plan ve izometrik çizimlerini dikkatle inceleyin. Bu çizimlerdeki boru sembolleri, vana çeşitleri, flanşlar ve diğer fittingsler hakkında tam bilgiye sahip olun.
• 1.2: Mekanik boru tesisatında kullanılan boru ve bağlantı elemanlarının (fittings) ve malzemelerin çeşit ve özelliklerini açıklar. Projede kullanılacak boru tipini (örneğin, karbon çelik, paslanmaz çelik, plastik), fittingsleri (dirsek, tee, redüktör, manşon) ve diğer malzemeleri (contalar, cıvatalar) tanıyın ve bunların özelliklerini (basınca dayanıklılık, sıcaklık toleransı vb.) bilin.
• 1.3: Mekanik boru tesisatında kullanacağı araç, gereç ve ekipmanın kullanım alan ve yöntemlerini açıklar. İş için gerekli olan boru kesme makinesi, pafta, boru bükme makinesi, flanş anahtarları, pense ve su terazisi gibi araçların ne işe yaradığını ve nasıl güvenle kullanılacağını öğrenin.
• 1.4: Tesisat malzemelerini (borular, support, fitting malzemeleri ve benzeri) montaj için hazırlar. Projeye başlamadan önce, gerekli tüm boru, support (konsol), fittings ve diğer malzemelerin eksiksiz ve hasarsız olduğunu kontrol edin. Montaj alanına taşınmadan önce hepsini düzenli bir şekilde hazırlayın.

Öğrenme Çıktısı 2: Boruyu montaj için hazırlar.

• 2.1: Kesilecek boruların markalamasını yapar. Boru kesimi için, projeye göre gerekli uzunluğu ve açıları belirleyerek boru üzerine hassas bir şekilde markalama yapın.
• 2.2: Markalanan boruları keser. Markalama işlemine göre, uygun bir boru kesme makinesi veya testere ile boruyu düzgün bir şekilde kesin.
• 2.3: Kesilen her boru parçasının kesilen ağzının düzgünlüğünü gönye ile kontrol ederek düzeltir. Boru ağızlarının tam olarak dik (90 derece) kesildiğinden emin olmak için bir gönye kullanın. Kesiklerdeki pürüzleri veya çapakları temizleyin.
• 2.4: Boru ve fittings malzemelerin birleştirme yöntemlerini açıklar. Projeye göre boruları kaynak, diş açma, flanşlı birleştirme veya sıkıştırma gibi farklı yöntemlerle birleştireceğinizi belirleyin.

Öğrenme Çıktısı 3: Mekanik boru tesisatını yapar.

• 3.1: Konsolun (support) uygun metotlarla projede belirtilen yere montajını yapar. Boruların ağırlığını ve titreşimini taşıyacak olan konsolları, projedeki yerlerine sağlam bir şekilde monte edin.
• 3.2: Birleştirme öncesi ölçü kontrollerini yapar. Birleştirmeye başlamadan önce, boru parçalarının ve fittingslerin doğru ölçüde olduğunu ve projeye uygun şekilde hizalandığını tekrar kontrol edin.
• 3.3: Flanşlı birleştirme yapar. Flanşları birleştirirken, araya contayı doğru şekilde yerleştirin ve cıvataları yıldız (çapraz) deseninde sıkarak eşit bir sıkıştırma sağlayın.
• 3.4: Boruya diş açar. Dişli birleştirme yapılacak boru uçlarına pafta kullanarak temiz ve tam diş açın.
• 3.5: Projeye göre bükme makinesi ile soğuk bükme yapar. Projeye göre boru bükme işlemi gerekiyorsa, boru bükme makinesi ile borunun yapısını bozmadan soğuk bükme yapın.

Öğrenme Çıktısı 4: Boru sistemini test işlemine hazırlar.

• 4.1: Yapılan montajın projeye uygun tamamlanmasını sağlar. Montaj bittikten sonra, tüm sistemin proje çizimlerine ve şartnamelerine tam olarak uyduğunu görsel olarak kontrol edin.
• 4.2: Test işlemi için körlemeleri yapar. Sistem içindeki vanaları kapatın ve test edilecek bölümü izole etmek için kör flanşlar veya kör tapalar kullanarak test için körlemeleri yapın.
• 4.3: Test işlemi için havalıkları ve drenajları koyar. Sistemin en üst noktasına havalıkları, en alt noktasına ise drenajları yerleştirin. Bu, test sırasında havayı tahliye etmeye ve suyu boşaltmaya yardımcı olur.
• 4.4: Test düzeneğini hazırlar. Basınç testi için gerekli olan hidrolik veya pnömatik pompa, basınç göstergesi ve bağlantı hortumlarını içeren test düzeneğini hazırlayın.
• 4.5: Hazırladığı test düzeneğini projedeki yerine bağlar. Hazırladığınız test düzeneğini, sistemdeki uygun bir noktaya (genellikle en alt noktaya) bağlayın ve test işlemine hazır hale getirin.

Öğrenme Çıktısı 5: İSG, çevre koruma ve kalite yönetim sistemi gerekliliklerine uygun çalışır.

• 5.1: Çalışmalarını iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uygun şekilde yürütür. Her zaman KKD kullanın ve kapalı alan, yüksekte çalışma gibi riskli işler için gerekli izinleri alın.
• 5.2: Çalışmalarını çevre koruma kurallarına uygun şekilde yürütür. Atıkları doğru şekilde ayırın ve tehlikeli maddelerin çevreye yayılmasını önleyin.
• 5.3: Çalışmalarını kalite kurallarına uygun şekilde yürütür. Yaptığınız her işlemde hassasiyet ve profesyonellikten ödün vermeyin ve tüm işlemleri raporlayın.